Pilot Gezinsadvocaat

De problematiek rondom (v)echtscheidingen veroorzaakt een groot deel van kinder- en jongerenleed. En daarmee is het een van de grootste veroorzakers van de vraag naar jeugdhulp. Daar kan de Gezinsadvocaat bij helpen.

Sinds juli 2021 wordt door de elf samenwerkende gemeenten in Regio Hart van Brabant met de zogenaamde Gezinsadvocaat gewerkt. De Gezinsadvocaat bestaat uit een koppel van een ervaren familierechtadvocaat en een gespecialiseerde gedragswetenschapper. Als duo combineren zij recht en zorg en proberen in het gesprek de spanning te verlagen, om in ieder geval voor de kinderen de complexe scheiding tot een goed einde te brengen. Daarmee behartigt de gezinsadvocaat de belangen van het hele gezin, kinderen én ouders. De pilot vormt een schakel tussen zorg en recht.

Succesvolle pilot

De inzet van de Gezinsadvocaat heeft in alle gevallen een positief effect op deze situaties, blijkt uit wetenschappelijke evaluatie. Het is beter voor kwetsbare kinderen in deze situatie en we zien dat de kosten sterk dalen, voor ouders, gemeenten en het Rijk. 

Op donderdag 9 februari 2023 presenteerden de leden van de pilot Gezinsadvocaat en het onderzoeksbureau Triqs de eerste wetenschappelijke evaluatie van de Gezinsadvocaat aan het ministerie van Justitie en Veiligheid en de Raad voor Rechtsbijstand. Onderzoeksleider prof. Gouke Bonsel: “In alle zaken die we onderzochten werkt het idee. Een zitting bij de rechtbank kwam weinig meer voor. Het verschil met nu is groot, niet alleen profiteert het kind enorm, maar ook de kosten dalen sterk, voor de ouders, de gemeente en het rijk”.

Het kind voorop

De inzet van de Gezinsadvocaat is in de regio onderdeel van de regionale aanpak complexe scheidingen Alsjeuitelkaargaat.nl. Die aanpak is ontstaan vanuit de ambitie om de negatieve gevolgen bij kinderen en jongeren van gescheiden ouders zo veel als mogelijk te voorkomen. En om ouders bewust te maken van het feit dat zij samen ouders blijven.

Met deze nieuwe aanpak wil de overheid kinderen bij een complexe scheiding zo veel mogelijk beschermen en vaak langdurige en kostbare (v)echtscheiding voorkomen. Marcelle Hendrickx, wethouder Tilburg uit regio Hart van Brabant: “Het is essentieel dat we gezinnen tijdens een echtscheidingstraject helpen het belang van het kind voorop te blijven stellen. De gezinsadvocaat brengt de juiste expertise aan tafel om dit voor elkaar te krijgen.”

Bij complexe scheidingen is het gebruikelijk om te werken met een twee-advocatenprocedure. Over het resultaat daarvan bestaat zowel professionele als maatschappelijke onvrede: bureaucratisch, langdurig en duur. Dat gaat ten koste van het welzijn van de kinderen die hier vaak de dupe van zijn. De nieuwe aanpak van de gezinsadvocaat stelt het belang van het kind centraal door vanaf de start van het proces in te zetten op een conflict vermijdende afwikkeling. Familierechter Cees van Leuven van de rechtbank Zeeland-West-Brabant is tevreden met de evaluatie en ziet graag een vervolg van de pilot: “Het onderzoek bevestigt wat we in de praktijk al langer zien, namelijk een betere bescherming van deze kwetsbare kinderen in complexe (v)echtscheidingssituaties. De gezinsadvocaat stimuleert de onderlinge samenwerking en voorkomt escalatie en langdurige rechtszaken.”

De proef vond plaats in Hart van Brabant en werd gefinancierd via de subsidieregeling stelselherziening rechtsbijstand waarvoor de minister voor Rechtsbescherming geld beschikbaar heeft gesteld. De subsidieregeling werd uitgevoerd door de Raad voor Rechtsbijstand.

Het onderzoeksrapport is te downloaden op de website www.gezinsadvocaat.nl.