Thema 2: wonen doe je thuis

Kinderen en jongeren groeien op in een thuissituatie en krijgen dichtbij huis hulp als zij die nodig hebben. We willen uithuisplaatsingen en het opgroeien in jeugdhulpinstellingen zoveel mogelijk voorkomen. Dit vraagt aan de ene kant om investering in de opvoedvaardigheden van gezinnen, maar ook om de (door)ontwikkeling van alternatieve verblijfsvormen én aanvullende ambulante ondersteuning.

Inzet voor de komende jaren

Voor deze programmalijn ondersteunen we de beweging naar nul uithuisplaatsingen. Mocht een uithuisplaatsing om zwaarwegende redenen toch nodig zijn, dan streven we naar een ‘gezinsgericht verblijf’ en ‘zo thuis als mogelijk’, bijvoorbeeld door de inzet van pleegzorg of gezinshuiszorg. Dit betekent dat we werken aan:

Het voorkomen van uithuisplaatsingen. Een uithuisplaatsing is een traumatische gebeurtenis, met grote gevolgen voor onder andere de hechting van een kind. Het voorkomen van een uithuisplaatsing voorkomt veel leed.
Een dekkend, gezinsgericht zorgaanbod in het woonlandschap
De betrokkenen bij het woonlandschap kijken, denken en werken vanuit de transformatiegedachte.
De om- en afbouw van JeugdzorgPlus

Het gaat hier om grootschalige lange termijn ontwikkelingen, waarvan de resultaten niet binnen enkele jaren te bereiken zijn. Natuurlijk zijn er ook projecten waarbij op korte termijnen winsten behaald worden. Het is de grote beweging die meer tijd vragen.

Relatie met landelijke ontwikkelingen

In de Hervormingsagenda Jeugd is de ambitie opgenomen om residentiële jeugdhulp terug te dringen en (indien toch noodzakelijk) kleinschalig in te richten. In 2030 moeten we zo dicht mogelijk zijn bij nul gesloten plaatsingen. Dit vraagt aan gemeenten om bij het inkopen van vormen van jeugdhulp – en in dit geval verblijf – rekening te houden met deze om- en afbouw. Dat vraagt tegelijkertijd niet alleen iets van gemeenten, maar ook van betrokken samenwerkingspartners.
Een andere opgave uit de Hervormingsagenda Jeugd is de inrichting van Stevige Lokale Teams (zie programmalijn ‘’Snel op de juiste plek’’). Juist deze teams hebben een belangrijk rol in het voorkomen van uithuisplaatsingen. Er moet gekeken worden waar vormen van steun kunnen worden aangeboden aan ouders binnen de stevige lokale teams. Denk dan aan ondersteuning in het verbinding maken met het sociale netwerk van de jeugdige om mogelijkheden te vinden om ouders te ontlasten. Daarnaast is signaleren en vroegtijdig inzetten van laagdrempelige interventies een belangrijke sleutel in het voorkomen van uithuisplaatsingen.
De veranderende rol van de gecertificeerde instellingen (GI’s) heeft impact op jeugdigen die (tijdelijk) niet meer thuis kunnen wonen. Dit komt omdat bij het opleggen van een beschermingsmaatregel er ook sprake kan zijn van de noodzaak om (tijdelijk) ergens anders te verblijven. Het is daarom van belang dat GI’s op de hoogte zijn van de uitgangspunten en het aanbod in onze regio, zodat eventueel verblijf zo thuisnabij mogelijk kan worden ingezet.