‘Het is zoveel waard om je niet afgewezen te voelen, maar juist omarmd’

Mitchell (25) had niet zomaar last van sociale angst, het beheerste zijn hele leven. Sinds hij actief is in een ENA-groep van Jongerenwerk R-Newt, maakt hij vrienden en durft hij de deur weer uit. ENA staat voor Even Niet Alleen en is een steunpunt voor en door jongeren. “In deze groep heeft iedereen wel wat en is iedereen daar open en eerlijk over. We oordelen niet, we steunen elkaar als het heftig wordt en houden het ook vaak juist luchtig. Voor mij bleek dit zelfs beter te werken dan therapie.”

Als je steeds banger wordt voor contact met andere mensen, als je je heel erg druk maakt over wat ze van je vinden en hoe ze op je zullen reageren, dan kom je op een gegeven moment de deur niet meer uit. Behalve om met de honden te wandelen. “Ik haalde goede cijfers, maar kon niet meer naar school. Geen hobby’s, geen vrienden. Ouders die ook niet begrijpen wat er aan de hand is.” Daar werd Mitchell wel eenzaam van.

Voor Mitchell bracht de ENA-groep meer dan een behandelaar of therapeut kon doen. “Omdat je er na een sessie toch weer alleen voor staat, hier doe je het samen.” Hij ziet bij anderen dat het ook een heel mooie aanvulling kan zijn op een behandeling of een goed vervolg. “In de ENA-groep deel je met elkaar wat je moeilijk vindt. En help je elkaar door te luisteren, door vragen te stellen, door te vertellen hoe dat bij jou gaat en soms juist ook door het ergens niet over te hebben en plezier te maken samen.”

Zelf doen

Bij de groep zit ook jongerenwerker Sam Nieuwenhuijse. “Niet als begeleider, als deelnemer”, haast hij zich te zeggen. “Ik heb Mitchells angst ook meegemaakt, ik heb ook nog steeds dingen te leren en te delen. Vanuit dat besef ben ik jongerenwerker.”

Sam regelt de boel niet, dat doen de jongeren zelf. “Natuurlijk kunnen ze op mij en mijn collega Katie terugvallen als ze ondersteuning nodig hebben. We staan naast de jongeren in hun zoektocht naar passende hulp. Maar het succes van deze groep wordt echt gemaakt door de jongeren zelf. Ze bedenken zelf wat we tijdens een bijeenkomst gaan doen, hoe we dat doen en zorgen na afloop voor elkaar door te checken hoe het met iedereen gaat.”

Veiligheid

Het succes van Even Niet Alleen zit volgens Mitchell in de veiligheid van de groep. “Als je nieuw bent, kijk je de kat uit de boom. Zéker als je voor alles en iedereen bang bent. Niemand legde druk op mij. Ik mocht er gewoon bij zijn, ik voelde me welkom. Meedoen was oké, maar ik hóefde niks te vertellen. Omdat ik al snel merkte hoe eerlijk iedereen was en dat daar echt heel goed op gereageerd werd door de anderen, durfde ik het ook aan. Het is zoveel waard om je niet afgewezen te voelen, maar juist omarmd. En het is heel fijn om met mensen te zijn die begrijpen wat het met je doet als niemand snapt wat je meemaakt en je probeert te helpen met adviezen waar je niks aan hebt.”

Dóen

Na ongeveer een jaar heeft Mitchell zich ontpopt tot aanjager van de groep. “Ik ben graag hier bij R-Newt op de locatie. Ik voel me beter, ik kan hier iets dóen.” Sam onderstreept nog eens wat jongerenwerk zo effectief maakt. “Wij zeggen steeds: ga maar proberen. Het maakt niet uit of je een keer op je gezicht gaat. Dat hoort erbij en daar leer je van – en hier bij ons kan het ook niet écht fout gaan. Zo kun je zelfvertrouwen opdoen.” Op je handen zitten, niet gaan helpen, het de ander gunnen om zijn eigen fouten te maken, daar gaat het om. “Katie en ik zijn er niet bang voor de regie uit handen te geven. Wij zijn echt nieuwsgierig naar wat er dan gebeurt. Vaak de mooiste dingen.”

Voor Mitchell heeft dat uitgangspunt goed gewerkt. Hij heeft vrienden gemaakt waar hij ook buiten de groepsbijeenkomsten om mee afspreekt. Hij gaat er op uit. Die angst voor mensen en wat ze van hem vinden heeft hij niet zo vaak meer. En als hij het heeft, kan hij er beter mee omgaan. “Misschien klinkt dat niet echt als grote stappen”, relativeert hij meteen. Aan teruggaan naar school durft hij bijvoorbeeld nog niet te denken. De bioloog die hij ooit hoopte te worden ziet hij als een heel vage vlek aan de horizon.

Ver gekomen

Sam knipoogt dat Mitchell het moeilijk vindt om complimenten aan te nemen. “Want kijk nou eens hoe ver je al gekomen bent”, zegt hij tegen hem. “Je bent er voor anderen, op jouw manier. Je komt iedere week, je stelt je open, je voelt je sterker. En het mooie is: we hoeven hier geen doelen te plakken op je deelname aan de groep. Ooit dacht je dat je bioloog wilde worden. Wie weet wat je hier nog meer gaat ontdekken, misschien wil je straks ook wel jongerenwerker worden.”

Door jongeren zelf de regie te geven, help je ze om zichzelf te helpen”, vat Sam samen. “Jongerenwerkers zien dat het effect veel groter is en veel langer blijft als jongeren het vertrouwen voelen om met zichzelf aan de slag te gaan. Wij staan naast ze en moedigen ze aan, maar zij bepalen het tempo. Bij iedereen komt er een moment dat het kwartje valt, daar mag je op vertrouwen. Je moet vooral niet gaan pushen welk kwartje dat precies is en wanneer het gebeurt.”

Even Niet Alleen (ENA): steunpunt voor en door jongeren

Hilvarenbeek had de primeur. Daarna zijn ENA-groepen ontstaan in de gemeenten Boxtel, Loon op Zand, Oisterwijk en Tilburg. Denk je dat een ENA-groep iets voor jou is? Of voor iemand in je omgeving? Kijk dan op de website van R-Newt. Daar vind je ook de contactgegevens van jongerenwerkers Katie Jane Eppenhof en Sam Nieuwenhuijse.

Elke ENA-groep telt zo’n tien tot twaalf deelnemers tussen de 16 en 27 jaar. De grens voor het aantal deelnemers of de leeftijd is niet hard. Wie in de groep past, is welkom. Voor sommigen is Even Niet Alleen een mooie aanvulling op hun therapie of behandeling, anderen bezoeken alleen het steunpunt. De jongeren zorgen samen voor de veiligheid in de groep.